


Okrzyknięty mianem ojca sztuki krytycznej w Polsce, Zbigniew Libera w swojej twórczości w latach 80. i 90. XX wieku skupiał się na kwestionowaniu i prowokacji statusu quo oraz ustalonych norm społecznych i ról płciowych. Jego metodyka podważania społecznie akceptowalnych dyskursów, co robił w swoich pracach wideo, fotografiach oraz performensach w latach 90., doprowadziła artystę do eksperymentów z formami przestrzennymi. Co ciekawe, jego trójwymiarowe prace przybrały formę fikcyjnych zabawek, wzorujących się na komercyjnych i popularnych, zarówno wtedy, jak i dziś produktach dla dzieci.
Rysunek z roku 1997, który oferujemy na naszej aukcji “Mistrzowie Współczesności,” został stworzony przez Liberę jako projekt opakowania zabawki “Eroica - Toy Soldier Set.” Chcąc stworzyć analogiczną zabawkę do figurek żołnierzyków czy superbohaterów, które przeważnie są reklamowane oraz sprzedawane chłopcom, Libera stworzył małe figurki z brązu przedstawiające nie uzbrojonych żołnierzy, ale nagie postaci kobiet. Owe figurki kobiet zostały zamrożone w dwuznacznych pozach — ze szkicu Libery, mogłoby się wydawać, że są one ujęte w trakcie ekspresyjnego tańca w świetle scenicznego reflektora. Jednak patrząc uważniej, można zauważyć, że ich gesty przypominają te, które kojarzą się z paniką, ucieczką, poddaniem się czy ochroną przed atakiem.
Tym projektem Libera nawiązuje do sposobu przystosowywania chłopców i ich wręcz “tresury,” względem kobiet. Kobiece postacie ukazane są tutaj jako nagie, uległe i bezbronne. Stawiają one osobę bawiącą się zabawką, w domyśle małego chłopca, w roli opresora oraz osoby decydującej o losie tych bezradnych ciał kobiet.