2024-04-25
Dzieło Leona Wyczółkowskiego: ,,Wiejska dziewczyna w żółtej chuście" figurowało na liście strat wojennych z Fundacji Wawelskiej im. Leona hr. Pinińskiego. Zaginęło w latach 1939-1945, pojawiło się na aukcji w grudniu 2020 roku.
Leon Wyczółkowski był wybitnym malarzem, rysownikiem i grafikiem okresu Młodej Polski. Jego nauczycielami byli m.in. Wojciech Gerson oraz Jan Matejko. Oprócz wnikliwych portretów najczęściej malował nastrojowe pejzaże Tatr i Ukrainy oraz martwe natury, zwłaszcza kwiaty. Posługiwał się przede wszystkim pastelami, akwarelą oraz tuszem, bardzo interesował go problem światła i koloru. Odzyskane dzieło, pastel na papierze (69 x 99 cm) powstało w 1900 roku i idealnie wpasowuje się w oeuvre artysty. Oprócz typowej dla malarza techniki, praca jest kolejnym przykładem młodopolskiej fascynacji życiem wsi. Dzieło jest sygnowane w lewym górnym rogu obrazu.
Wkrótce po namalowaniu, rysunek został zakupiony przez Leona Pinińskiego, rektora uniwersytetu we Lwowie, polityka, znawcę sztuki i kolekcjonera. Portret najprawdopodobniej trafił na Wawel w roku 1920, kiedy kolekcjoner zdecydował się podarować go Zamkowi Królewskiemu. Praca od roku 1945 figurowała na wawelskiej liście strat wojennych.
W grudniu 2020 roku ,,Góralka / Wiejska dziewczyna w chuście” pojawiła się na aukcji w kraju. Na szczęście, dzieło zostało szybko zidentyfikowane przez pracowników Departamentu Dziedzictwa Kulturowego za Granicą i Strat Wojennych Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Zarówno dom aukcyjny, jak i dotychczasowy posiadacz zachowali się wzorowo. Dom aukcyjny wycofał pastel z aukcji, natomiast tymczasowy właściciel zwrócił dzieło na rzecz Skarbu Państwa.