Zmarł Paweł Kwiek – wybitna osobowość polskiej neoawangardy

Paweł Kwiek – polski fotograf, autor i operator filmów oraz realizator światła. Jeden z najwybitniejszych przedstawicieli polskiej neoawangardy lat 70. XX wieku. Artysta związany z łódzkim Warsztatem Formy Filmowej oraz z warszawską grupą artystów inspirującą się koncepcją Formy Otwartej Oskara Hansena. Odszedł 13 marca 2022 w wieku 71 lat. Aby oddać hołd artyście, przygotowaliśmy subiektywny przegląd jego artystycznych działań. 

FOTOGRAFIA: „Video i oddech. Kanał informacji” (1978/2016)

Czarno-biała fotografia jest dokumentacją próby stworzenia hybrydy człowieka z urządzeniem elektronicznym. Artysta sprzężając swój oddech z telewizorem był w stanie manipulować jasnością ekranu. Równomierny wdech i wydech sprawił, że przeżycie to opisał później jako „sytuację medytacyjną”. 

Na pierwszy rzut oka, dychotomia natury i kultury stanowi antagonistyczną w stosunku do siebie zależność. Kwiek świadomie badał w swojej pracy korzenie człowieczeństwa, zauważając, że pojęcie kultury nie jest przeciwieństwem natury, lecz jej nieuniknionym rezultatem. Fotografia dostępna jest aktualnie na ekspozycji Muzeum Sztuki w Łodzi.

FILM: „Numerki” (1973)

„Numerki” to wideo należący do nurtu kina strukturalnego, w którym popularnym zabiegiem było przedstawienie stosunkowo długiej, banalnej projekcji bez standardowo rozumianego znaczenia. Półgodzinne nagranie przedstawia cyfry taśmy rozbiegowej, odliczające czas do rozpoczęcia się filmu, nie wyświetlając finalnie jego treści. Artystyczna prowokacja Kwieka to ironiczny komentarz na temat konsumpcjonizmu i nawyków widza, który bezrefleksyjnie zapatrzony w wyświetlany obraz zapomina o „właściwej” percepcji oraz swojej własnej roli w całym procesie oglądania filmu.

PERFORMANS: „Sytuacja studia (Video A)” (1974)

Podczas transmisji na żywo Warsztatu Formy Filmowej w 1974, Paweł Kwiek zrealizował performans w obecności licznej publiczności. Podczas nagrania, artysta instruował operatorów kamer, reżyserując nagranie. Odwrócenie roli miało za zadanie uświadomić widzom, że przekaz medialny jest zniekształcony przez indywidualny sposób budowania narracji.  Zarówno przedsięwzięcia artystyczne, jak i mass-media, konstruują świat, który daleki jest od obiektywnej prawdy, niemożliwej do osiągnięcia, gdy osoba, która operuje medium wpływa na tworzenie zawartych w nim treści.