Young British Artists – „niegrzeczni chłopcy i dziewczęta brytyjskiej sztuki”

Wszystko zaczęło się od „Freeze” – wystawy zorganizowanej w 1988 roku przez luźno związanych ze sobą studentów Goldsmiths College of Art w Londynie. To właśnie wtedy kilkanaście osób studiujących razem na tej uczelni zdecydowało się pokazać światu swoje prace. Artyści i artystki uczestniczący w wydarzeniu wyróżnili się progresywnym podejściem do sztuki i zyskali rozpoznawalność jako Young British Artists (tłum. dosł. Młodzi Artyści Brytyjscy).

YBA – charakterystyka Grupy

Young British Artist łączy otwartość na wykorzystanie w sztuce różnych, często znalezionych przez siebie gotowych materiałów lub odpadów, szokujący charakter prac oraz kapitalistyczne podejście do kreacji sztuki – chęć zarobku na swoich pracach. Grupa nie przyjęła jednak określonych zasad determinujących jej funkcjonowanie ani tych dotyczących stylu – podejście do tworzenia było dowolne, zindywidualizowane.

Czym inspirowali się Young British Artists?

Największy wpływ na poglądy dotyczące sztuki YBA wywarł na nich Marcel Duchamp, który wraz ze swoimi ready-mades – dziełami sztuki wykonanymi w całości lub częściowo z przedmiotów codziennego użytku, zakwestionował istotę praktyki artystycznej. Podobnie jak Duchamp, najbardziej znany ze swojej „Fontanny” (1917) – pisuarowej rzeźby, Young British Artists zastanawiali się nad definicją oraz rolą sztuki w świecie. Równie istotną inspirację stanowił dla nich nurt sztuki konceptualnej, celebrującej koncept dzieła, który pojawił się na scenie artystycznej już dwie dekady wcześniej.

Wsparcie Saatchiego i międzynarodowa sława YBA

Young British Artists byli wspierani przez irańsko-brytyjskiego kolekcjonera sztuki – Charlesa Saatchiego, któremu częściowo zawdzięcza się sukces jaki odnieśli. Saatchi zaangażował się bowiem w organizację „Sensation” (tłum. "Wrażenie"), wystawy w londyńskiej Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych, uznawanej za kluczową dla YBA. To właśnie wtedy ponad 300 tysięcy zwiedzających miało okazję zapoznać się z imponującą kolekcją dzieł sztuki marszanda, w dużej mierze składającej się z wzbudzających kontrowersje dzieł Young British Artists. O wystawie mówiono jeszcze miesiącami po jej finisażu, krytykując i jednocześnie zachwycając się obiektami, które na niej umieszczono.

Znalazły się wśród nich m.in. ikoniczne instalacje YBA: „Fizyczna niemożliwość śmierci w umyśle istoty żyjącej”, przedstawiająca martwego rekina zatopionego w formalinie, autorstwa Damiena Hirsta, „Wszyscy z którymi spałam” Tracey Emin, składająca się z namiotu, w którym artystka wyhaftowała imiona i nazwiska 102 osób, z którymi spała oraz rzeźbiarski autoportret Marca Quinna wykonany z jego własnej, zamrożonej krwi.

*Cytat stanowiący część tytułu artykułu zaczerpnięto z reportażu Gregor Muir – „Lucky Kunst. Rozkwit i upadek Young British Art.”