Sztuka współczesna i dawna znacząco różnią się od siebie już na pierwszy rzut oka. Artyści sprzed lat tworzyli inaczej niż obecnie nie tylko ze względu na odmienne techniki. Co wpłynęło na różnice pomiędzy dzisiejszymi dziełami a dawnymi obrazami, rzeźbami lub rysunkami?
Dzieła sztuki współczesne i dawne różnią się od siebie głównie ze sprawą możliwości, jakie otwarły się przed obecnymi artystami. W starożytności i średniowieczu mogli polegać jedynie na naturalnie pozyskiwanych barwnikach i materiałach. Farby oraz płótno lub drewno były kosztowne i trudno dostępne. Obecnie materiały dla malarzy lub rzeźbiarzy są o wiele lepiej dostępne, a ich wybór jest szeroki. Dzięki temu powstało wiele nowych technik i stylów, które sprawiają, że współczesna sztuka obejmuje nieistniejące wcześniej kategorie.
Fotografia, grafiki komputerowe i inne formy współczesnej sztuki mają krótszą historię niż malarstwo lub rzeźbiarstwo. Nie można ich zatem porównać do siebie na przestrzeni epok, a jedynie ostatnich kilku dekad. Tym samym, różnice pomiędzy dawną a współczesną sztuką są jeszcze bardziej zauważalne. Nowe formy dają artystom możliwość ukazywania świata w wielu dodatkowych perspektywach. Zróżnicowanie pod tym względem pozwala jeszcze lepiej podkreślić wizję artysty i dotrzeć do grup publiczności, które szukają alternatywy dla dawnej sztuki.
Sztuka towarzyszy człowiekowi od początków istnienia cywilizacji. Dzięki niej przedstawia się ważne wydarzenia, zdobi się przestrzenie i ukazuje różne idee. W sztuce starożytnej Grecji ukazywano perfekcję ludzkiego ciała i podkreślano piękno jego proporcji, natomiast w impresjonizmie poszukiwano sposobów na zatrzymanie ulotności świata przyrody w obrazach. Sztuka współczesna nie stawia sobie praktycznie żadnych granic. Zamiast tego przekracza je i balansuje na cienkiej linii pomiędzy kiczem a dobrym gustem. Często zrywa z konwenansami i łamie społeczne tabu.
W nowoczesnej sztuce nie brakuje elementów kojarzonych z pornografią i przemocą. Artyści wykorzystują je, by skłaniać swoją publiczność do refleksji i dyskusji. Przekraczanie granic sprawia, że widzowie są zmuszeni do weryfikowania swojego światopoglądu i poszukiwania odpowiedzi na pytania związane ze współczesnymi problemami społecznymi, gospodarczymi, a nawet politycznymi. Artyści współcześni często tworzą również na ulicy, organizując happeningi, malując murale lub wykonując graffiti. W ten sposób docierają nawet do tych osób, które rezygnują z obcowania ze sztuką w tradycyjnej formie.