2025-03-13
Rok 2017 zapowiada się na pełen wrażeń. W całej Holandii zaplanowano szereg wydarzeń i wystaw towarzyszących obchodom setnej rocznicy powstania De Stijl. Ten utopijny, modernistyczny ruch artystyczny, oparty na asymetrycznych kompozycjach złożonych z prostych, abstrakcyjnych form i podstawowych barw, wywarł ogromny wpływ na sztukę.
Kierunek, znany szerzej jako neoplastycyzm, narodził się w 1917 roku w Leiden, kiedy Theo Van Doesburg założył magazyn De Stijl. Skupieni wokół pisma artyści i architekci zaprezentowali nową wizję sztuki opartej na zasadzie harmonii, będącej ich zdaniem jedynym prawem wszechświata. Przeciwstawiali się również naturalizmowi, a operując skrajnie uproszczonym językiem abstrakcji, pragnęli odzwierciedlić rzeczywistość zbudowaną na zrównoważonych stosunkach przeciwieństw. Idee te rozwijali najważniejsi ówcześni artyści holenderscy: malarze – Pietr Mondrian, Vilmos Huszár i Bart van der Leck, architekci – Gerrit Rietveld, Jacobus Johannes Pieter Oud, Robert van't Hof oraz rzeźbiarz – Georges Vantongerloo. Choć najwięcej reprezentatywnych dzieł powstałych w duchu neoplastycyzmu to obrazy, ruch ten zainspirował również wiele pokoleń architektów, grafików i twórców rzemiosła artystycznego.
Miłośników sztuki czeka niezapomniana podróż wokół artystycznej filozofii De Stijl: od miejsca powstania kierunku w Leiden, poprzez Amersfoort i Utrecht, gdzie urodzili się Mondrian, Van der Leck i Rietveld, przez stolicę neoplastycyzmu w Hadze z Gemeentemuseum i największą na świecie kolekcją prac Mondriana i przedstawicieli De Stijl a kończąc w Brabancji – centrum holenderskiego designu, grafiki i wzornictwa wyraźnie inspirowanych stylistyką neoplastycyzmu.