2025-01-16
Kultura minojska rozwijała się przez ponad dwa tysiąclecia w obszarze Morza Śródziemnego. Do dzisiaj na Krecie i na Santorini możemy oglądać niezwykle ciekawą spuściznę po tej jednej z najstarszych cywilizacji epoki brązu. Zachowały się fragmenty wspaniałych pałaców, malowideł ściennych, figurek, naczyń, a także tabliczki z pismem linearnym A.
Kultura minojska zaczęła się kształtować około 3000 p.n.e. na Krecie. Zmierzch kultury minojskiej przyniósł wybuch wulkanu na wyspie Thira (ok. 1628 r. p.n.e.) oraz najazd Achajów około 1550 r. p.n.e. Prace wykopaliskowe potwierdziły, że kultura minojska rozwijała się na Krecie oraz na dzisiejszym Santorini. Pewne jest, że minojczycy prowadzili handel z wyspami Morza Egejskiego, Grecją kontynentalną oraz z lepiej rozwiniętymi cywilizacjami Bliskiego Wschodu.
Jednym z najważniejszych zabytków kultury minojskiej jest pałac w Knossos (zwany też pałacem Minosa), związany z mitem o Minotaurze, pochodzący z okresu 2000-1570 p.n.e. Pałac pozbawiony jest fortyfikacji, co by wskazywało na okres względnego pokoju, a także na hegemonię tej kultury w tym rejonie. Kompleks pałacowy był wielopoziomowy, w centralnej części znajdowała się sala tronowa. Będąc na Krecie, warto odwiedzić pałac, by zobaczyć słynne czerwone kolumny i malarstwo ścienne, m.in. mężczyznę skaczącego nad bykiem. W pobliżu pałacu odkryto również szereg budowli określanych jako "villa", mających charakter prywatnych rezydencji.
Malarstwo minojskie było naturalistyczne, artyści starali się wiernie odtwarzać naturę. Nie jest to naturalizm w dzisiejszym rozumieniu, stosowanie barw miało charakter często umowny (małpki w kolorze niebieskim). Malowano sceny z życia dworu, uroczystości świeckie i religijne. Do rzadkości należały przedstawienia scen związanych z prowadzonymi wojnami. Malarstwo minojskie było pod silnym wpływem malarstwa egipskiego zarówno pod względem tematyki, jak i techniki wykonania.
Dysk z Fajstos to gliniany dysk o średnicy około 16 cm, pokryty z dwóch stron ciągiem napisów. Ideogramy obecne na tabliczce przypominają pismo linearne A. Wielokrotnie podejmowano próby odczytania napisów, jedna z hipotez głosi, że dysk z Fajstos to fałszerstwo. Amerykański historyk sztuki zarzucił Luigi Pernierowi (znalazcy dysku), że chciał on zdobyć sławę.