2024-04-25
Minimalizm to kierunek w sztuce, który odnosi się do dzieł o znacznie uproszczonej, oszczędnej formie. Sztuka minimalna to zazwyczaj proste bryły i kształty geometryczne, jednolite powierzchnie i zabawa skalą. Nurt minimalistyczny sprowadza sztukę do minimum, wydobywając jej esencję, bez subiektywizmu autorów i autorek.
Minimalizm został zapoczątkowany w latach 60. XX wieku w Nowym Jorku., gdy w powojennym zachodnim, artystycznym świecie zbuntowano się przeciwko ekspresjonizmowi abstrakcyjnemu oraz modernizmowi.
Minimaliści promowali w zamian neokonstruktywiczną geometryzację oraz antyiluzjonizm, które w opozycji do m.in. action painting stanowią znacznie bardziej uporządkowaną wizję malarską, czasem podporządkowaną nawet konkretnym, matematycznym zasadom. Prym w minimalizmie wiedzie logika oraz obiektywizm, niepozostawiające przestrzeni na żadne indywidualne odczucia twórców i twórczyń.
Sztuka minimalna charakteryzuje się powściągliwością w artystycznym wyrazie. Stosowane są klasyczne kształty geometryczne, podstawowe kolory, powszechnie dostępne materiały. Efekt powstałego dzieła jest estetycznie elegancki, uniwersalny, zdystansowany od zjawisk realnego świata. Dzieła minimalistyczne nie promują także artystów i artystek, często są one całkowicie pozbawione sygnatury, anonimowe – dzieło minimalistyczne „mówi samo za siebie”.
Najsłynniejsi zagraniczni artyści minimalizmu to Donald Judd, którego uznaje się za jednego z czołowych przedstawicieli tego nurtu, Dan Flavin, znany głównie ze swoich fluorescencyjnych instalacji oraz Carmen Herrera, tworząca kolorowe, geometryczne abstrakcje.
W Polsce ze sztuką minimalistyczną kojarzeni są m.in. Mirosław Bałka – jeden z najbardziej cenionych współczesnych rzeźbiarzy oraz Zbigniew Gostomski, zaliczany obecnie do kanonu polskiej sztuki awangardowej lat 60. i 70. XX wieku.