2025-07-10
Op-art nie zna granic. Nie ogranicza go przestrzeń, wymiar ani forma. Op-art, balansując na schyłku rzeczywistości i iluzji, bada sposoby funkcjonowania percepcji. Twórców op-artu, inaczej sztuki optycznej lub wizualizmu, nie bez powodu mianowaliśmy tytułem mistrzów. Za pomocą linii, kształtów czy formy tworzą wirtualną rzeczywistość, oddziałującą na oko widza. To, co stałe, wprawiają w ruch. Wszystko, co widzimy, odczuwamy, istnieje, a jednocześnie jest tylko wytworem naszej wyobraźni. Tego rodzaju efekty, zazwyczaj starannie przez twórców przemyślane, tworzą silne wrażenia w umyśle odbiorcy.
Artyści-kreatorzy
Ojcem op-artu nazywamy Victora Vasarely’ego. Ten węgierski artysta, swoje pierwsze optyczne eksperymenty tworzył już w latach trzydziestych XX wieku. Był on twórcą, który od zawsze buntował się wobec klasycznego podejścia do sztuki. W opublikowanym w 1955 roku „Żółtym manifeście” Vasarely postulował, by na zawsze porzucić tradycyjny podział sztuki na dziedziny takie jak malarstwo czy rzeźba. Jego awangardowe podejście oscylowało wokół złudzeń wzrokowych łączących się z ruchem. Hipnotyzował obrazem – zjawisko naprzemiennej wklęsłości i wypukłości uzyskiwał, składając obrazy z charakterystycznych dla siebie rombów.
Victor Vasarely Bez tytułu
Vasarely był jednym z pierwszych artystów, którzy zdali sobie sprawę, że dzieło kinetyczne nie musi się ruszać. Iluzje ruchu w swoich pracach uzyskiwał poprzez wykorzystanie efektów geometrycznych.
Victor Vasarely Bez tytułu
Op-art Fangora
Sztukę optycznych iluzji ukonstytuowała w 1965 roku słynna wystawa „The responsive eye” w nowojorskiej MOMIE. Jednym z artystów, którego mogliśmy tam podziwiać, był Wojciech Fangor – niekwestionowany mistrz tego nurtu, uznawany za prekursora op-artu w Polsce. Jego prace to barwne, koliste i faliste formy. Obraz "M65", powstał w 1968 roku, kiedy artysta przebywał na emigracji w USA, gdzie zaoferowano mu posadę wykładowcy w Farleigh Dickinson University w New Jersey. To właśnie okres op-artu w jego twórczości umocnił jego pozycję w świecie sztuki. Jak sam przyznawał: „Dopiero gdzieś tam w 1964 roku jak Bill Seitz [kurator Museum of Modern Art w Nowym Jorku] zainteresował się sztuką op, przyjechał do Europy i zaczął wyszukiwać. W Paryżu trafił na moją wystawę. Jeden obraz – takie koło – wziął na te wystawę Museum of Modern Art. Wtedy zostałem zauważony.” Dwa lata później, powstał kolejny obraz Fangora „M74”.
Wojciech Fangor „M65”
Dzieła op-artowe w większości wymagają od odbiorcy fizycznej aktywności. To my poruszamy własnym ruchem, to co widzimy przed sobą na obrazie. Najczęściej w kompozycjach barwnych wykorzystuje się zasadę refleksów i symultanicznego kontrastu barw. Nie rzadziej, twórcy stawiają na fosforyzujące barwy, które dodatkowo tworzą efekt migotania.
Wojciech Fangor „M74”
Mistrzowie Współczesności w Artbidy
Nasza najnowsza aukcja „Mistrzowie Współczesności” poza wcześniej wymienionymi dziełami, bogata jest w prace takich artystów jak Jan Dobkowski, Leon Tarasewicz, Edward Dwurnik, Igor Mitoraj, Zbigniew Libera czy Roman Opałka.
Aukcja rozpocznie się 21 kwietnia 2023 roku.
