2024-04-25
Maria Primachenko to wybitna ukraińska artystka, tworząca w nurcie prymitywizmu. Inspirował się nią m.in. Marc Chagall i Pablo Picasso, którzy mieli okazje podziwiać jej dzieła prezentowane podczas Wystawy Światowej w Paryżu w 1937 roku. Na nieszczęście, w obliczu wojny Rosji z Ukrainą, do listy zniszczeń dziedzictwa kulturowego dołączyły prace artystki, eksponowane przed inwazją Rosji w iwankowskim Muzeum Historyczno-Krajoznawczym.
Sztuka Primachenko to bez wątpienia artystyczmy ewenement. Pochodząca z chłopskiej rodziny kobieta, bez formalnego wykształcenia w dziedzinie sztuki, obdarzona była ogromnym talentem oraz wrażliwością, dzięki którym powstały jedne z najsłynniejszych ukraińskich dzieł. Inspirowała się ukraińską tradycją i folklorem, afirmując narodową tożsamość. Jej prace pełne są przedstawień roślin, zwierząt oraz fantastycznych stworzeń. Bogata paleta barw oraz charakterystyczny kontur wyrażają niezwykły filozoficzny światopogląd artystki.
Pomimo pozytywnie kojarzącej się kolorystyki, obrazy artystki, pełne symbolicznych reprezentacji, podejmują również trudną tematykę walki dobra ze złem. Tragiczne wydarzenia wojenne nie ominęły Primachenko, która w związku ze śmiercią partnera oraz brata w II wojnie światowej przestała tworzyć na około 20 lat. Powracając do działalności artystycznej pod koniec lat 60., w kolejnych dekadach stworzyła wyjątkowo aktualne dziś dzieła. Znajdują się wśród nich wykonane tradycyjną techniką gwaszu obrazy „Wojna atomowa niech będzie przeklęta” (1978), „Nasza Armia, Nasi Obrońcy” (1978) czy „Zagrożenie Wojną” (1986).
Wyjątkowe miejsce w dorobku artystycznym Primachenko znajdują unikatowe wizerunki ptaków, m.in. gołębi, symbolizujące dobro, miłość i pokój. Dzisiaj, gdy atak Rosji na Ukrainę wciąż trwa, artyści i aktywiści na całym świecie wykorzystują wymowną sztukę Primachenko, apelując o zaprzestanie działań zbrojnych ze strony Rosji.