2024-04-25
W 1977 Hanna Rudzka-Cybisowa (1897-1988) została uznana za jedną z najwybitniejszych malarek w sztuce światowej przez wydawnictwo ,,Woman in Art”. Co ciekawe była ponadto pierwszą kobietą na stanowisku profesorskim na ASP w Krakowie. Co malowała i jak przebiegała jej kariera? Postaramy się odpowiedzieć na te pytania w poniższym artykule.
Urodzona w 1897 roku w Mławie Hanna Rudzka już w dzieciństwie zaczęła przejawiać talent artystyczny. Dzięki uporowi swojej matki, która wymogła na ojcu pozwolenia na podjęcie przez córkę studiów artystycznych, młoda kobieta miała możliwość nauki w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych w pracowni Miłosza Kotarbińskiego. Niestety w 1920 Rudzka została zmuszona do przerwania kształcenia z powodów finansowych, na pomoc przyszedł wtedy kuzyn doktor Feliks Hilchen, który sfinansował jej naukę na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Tam, w pracowni Józefa Pankiewicza spotkała świetnych artystów, m.in.: Józefa Czapskiego, Mariana Szczyrbułę, Tadeusza Potworowskiego czy Jana Cybisa (przyszłego męża). To właśnie to grono w 1923 roku zawiązało Komitet Paryski. Od 1924 tzw. ,,kapiści” organizowali swoje wystawy w Paryżu oraz Genewie. W stolicy Francji pozostali do 1931 roku.
Po powrocie do kraju obrazy malarki były prezentowane m.in. w Instytucie Propagandy Sztuki w Warszawie czy na wystawie indywidualnej w Paryżu w Galerie Renaissance. W 1945 roku artystka została nominowana na profesor nadzwyczajną ASP w Krakowie, w latach 1960–1962 była dziekanem Wydziału Malarstwa tej uczelni.
Charakter twórczości Hanny Rudzkiej Cybisowej wpasowywał się w koloryzm (kapizm), który triumfował w polskiej sztuce dwudziestolecia międzywojennego. W założeniach tego nurtu najważniejszą rolę pełnił kolor, który ,,kształtował formę”. Tematyka obrazów z założenia miała być niezwykle prosta. Kapiści, wraz z Hanną Rudzka-Cybisową tworzyli pejzaże, martwe natury, portrety oraz sceny figuralne we wnętrzach.
Od 19 maja na aukcji sztuki dawnej w Artbidy istnieje możliwość licytowania aż pięciu prac Hanny Rudzkiej-Cybisowej. Trzy rysunki oraz jedna akwarela powstały najprawdopodobniej jeszcze w dwudziestoleciu międzywojennym, niezwykle interesująca i pięknie oprawiona martwa natura wykonana w technice mieszanej (akwarela oraz pisak) datowana jest na rok 1964.
