2023-02-01
Asamblaż to trójwymiarowa kompozycja artystyczna powstała dzięki połączeniu ze sobą różnych przedmiotów. Mówiąc prościej, asamblaż to odmiana kolażu w 3D. Tradycyjny kolaż powstaje z różnych tworzyw i materiałów, a niekiedy łączony jest z technikami plastycznymi (np. kredki, flamastry, farby). Różnorodne elementy takie jak np. wycinki z gazet, zdjęcia czy tkaniny naklejane są na papier lub płótno, dzięki czemu powstaje dzieło łączące różne style i gatunki. Asamblaż jest analogiczną do kolażu formą sztuki, która dodatkowo ma również wymiar przestrzenny.
Słowo asamblaż wywodzi się z języka francuskiego (assemblage). Tłumaczy się je jako „zbiór/zbieranie”, a więc nazwa techniki sama w sobie implikuje jej istotę – asamblaż to zbiór różnych, odmiennych przedmiotów. Za twórcę terminu uważa się francuskiego artystę – Jeana Debuffeta, który na początku lat 50. XX wieku tworzył kolaże, do których wykorzystywał skrzydła motyli, nadając swoim pracom trzeci wymiar. Pracę o znamionach asamblażu powstawały już jednak wcześniej, znajdziemy je w twórczości kubistów i dadaistów.
Asamblaż może składać się z wszelkiego rodzaju przedmiotów, od bezużytecznych, zniszczonych obiektów, po te wartościowe, starannie wyselekcjonowane przez artyst(k)ę w celu zastosowania ich w danej pracy. Co istotne, pojedyncze rzeczy, z których składa się asamblaż nie są stworzone, lecz jedynie użyte przez artyst(k)ę. Mogą być w tym celu specjalnie przygotowane, zmienione, np. zniekształcone, pomalowane lub też połączone z innymi przedmiotami. Bywają sklejone, związane, rozsypane, ułożone obok siebie, zawieszone w powietrzu – artyst(k)ę ogranicza jedynie wyobraźnia.
Znaczenie tej formy sztuki wywodzi się z przekonania o wartości artystycznej, jaką można nadać przedmiotom codziennego użytku. Podniesienie czegoś „zwykłego” do rangi sztuki to zaprzeczenie tradycyjnym ideałom, sztukę traktujących jako sacrum, do którego pospolitość nie powinna mieć dostępu. Twórcy i twórczynie asamblaży za pomocą wykorzystania różnych materiałów w określonej przestrzeni projektowali niepowtarzalne dzieła. W Polsce za najsłynniejszych autorów tworzących w tej technice uważa się Tadeusza Kantora i Władysława Hasiora.
