2023-02-01
Fajans to charakteryzująca się ciepłym, kremowym odcieniem i brakiem prześwitywania ceramika. Podobna do porcelany, wytwarzana z zanieczyszczonego kaolinu, stała się niezwykle popularna za sprawą wyrobów Wedgwooda.
Kilka słów o fajansie
Fajans jest bardziej porowaty od porcelany, mniej prześwitujący i cięższy, przez co uchodzi za mniej szlachetny materiał niż pokrewna mu porcelana, ale jego “brak szlachetności” wynagradza cieplejsza barwa i wysoka odporność na zarysowania. Fajans można rozróżnić na właściwy oraz delikatny. Fajans właściwy jest wypalany w temperaturze 900°C i w skład jego masy wchodzą zabarwione gliny z dodatkiem wapnia. Był szkliwiony na biało szkliwem ołowiowo-cynowym. Fajans delikatny z kolei jest niejako rówieśnikiem europejskiej porcelany – został udoskonalony w Anglii ok. 1720 roku przez Wedgwooda. Wytwarzany z glin kaolinowych, kryty szkliwem ołowiowo-boraksowym, szybko wyparł fajans szkliwiony szkliwem ołowiowo-cynowym.
Geneza fajansu
Powstanie fajansu wiąże się z próbami naśladownictwa majolikowych naczyń z Majorki. W XV wieku we włoskim mieście Faenza podjęto pierwsze próby wytworzenia podobnych naczyń. Właśnie od nazwy miasta Faenza wzięła się nazwa “fajans”. Produkcja fajansu przenosiła się z Italii stopniowo na północ – początkowo do Francji, następnie w okolice niderlandzkiego miasta Delft, do Niemiec i dalej na wschodnie obszary Europy, w tym Polskę.