2023-02-01
Porcelana to szlachetna, cienkościenna, biała ceramika, która charakteryzuje się przeświecaniem w cienkiej warstwie. Wynaleziona w Chinach w VII wieku, do Europy zawitała dopiero w XVIII wieku, stając się „białym złotem” i osiągając ceny złotego kruszcu.
Czym jest porcelana?
Porcelana jest wytwarzana z mieszanki kaolinu, kwarcu i skalenia. W zależności od składu procentowego poszczególnych składników można wyróżnić porcelanę miękką i twardą. Porcelana miękka zawiera ok. 25-40% kaolinu, natomiast twarda – 40-60% składniku, Odpowiednio uformowane naczynia wypala się w wysokiej temperaturze. Dokładna temperatura wypału jest zależna od tego, czy będą wypalane naczynia szkliwione, czy też nieszkliwione. Naczynia szkliwione wykonane z twardej porcelany wypala się w temperaturze 1280-1460°C, natomiast te wykonane z porcelany miękkiej wypala się już w nieco niższej temperaturze, bo 1280-1320°C. Wyroby nieszkliwione są wypalane w o wiele niższej temperaturze, bo niespełna 1000°C, dokładnie 920-980°C.
Właściwości i historia
„Białe złoto” jest materiałem nisko nasiąkliwym, wytrzymałym mechanicznie i nieprzepuszczalnym, dlatego też znalazło szerokie zastosowanie w technice i stało się chętnie wykorzystywane do wytwarzania sprzętów gospodarstwa domowego, chociaż początkowo porcelana europejska była produktem elitarnym, o charakterze dzieła sztuki. W Europie porcelana zaczęła być wytwarzana na początku XVIII wieku za sprawą Ehrenfrieda Walthera von Tschirnhausa, niemieckiego uczonego, którego receptura była później udoskonalana i kontynuowana przez Johanna Friedricha Böttgera, alchemika Augusta II Mocnego. Porcelana w Wielkiej Brytanii pojawiła się trochę później, bo w 1745 roku, kiedy to została opracowana receptura na porcelanę kostną przez Thomasa Frye. Pomimo tak późnego rozpoczęcia produkcji, porcelana była w Europie znana już od XI wieku. Receptura na białe naczynia była tajemnicą, którą Europejczycy próbowali rozwikłać jeszcze w XV wieku. Efektem tych starań, na długo przed działalnością Tschirnhausa i Böttgera, było opracowanie w XVI wieku we Florencji tzw. porcelany Medici – sztucznej, miękkiej porcelany, która była później produkowana we Francji.
Najstarszą europejską wytwórnią porcelany jest wytwórnia w Miśni, działająca od 1710 roku. W Polsce takim tytułem mogła poszczycić się wytwórnia w Korcu założona w 1790 roku.
